Image Alt
De betekenis van de heilige Barbara

Een heilige, verschillende culturen

Ondanks dat de Heilige Barbara tot de christelijke en orthodoxe kerk behoort, is haar symboliek binnen de mijncultuur veel complexer. In de mijnen van de provincie Limburg kwamen mijnwerkers uit verschillende landen en achtergronden.

Dit weerhield hen er niet van een reeks rituelen, gebeden en erediensten te ontwikkelen die het gevoel van de mijngemeenschap versterkten. Sint Barbara was niet alleen hun beschermer of hun katholieke woordvoerder, maar ook een symbool van eenheid, gemeenschap en respect onder de mijnwerkers.

De legende van de Heilige Barbara

SYMBOLIEK IN 3D

De Heilige Barbara standbeelden als artefacten van aanbidding

Ondanks haar felheid wordt de Heilige Barbara heel gedetailleerd afgebeeld. Haar belangrijkste kenmerken zijn de toren met drie vensters, de kroon, de rode en groene tuniek en de palmtak. Deze kenmerken zijn allemaal verbonden met haar legende.

Klik op de nummering op de 3D-modellen om erachter te komen wat ze betekenen.

Dit 40 cm geschilderde van een gipsen beeldje van Sint Barbara (onbekende kunstenaar) wordt tentoongesteld in het Nederlands Mijnmuseum. In deze voorstelling van de heilige komen de drie karakteristieke symbolische attributen tot uiting: de lamp, de palmtak en de toren (Stracke, 2013). Veel mijnwerkersfamilies hielden of bewaren dit soort beelden nog steeds. Ze zijn het voorwerp geworden van een persoonlijke aanbidding.

3D-model gemaakt door Inés Flor

Dit 45 cm hoge gipsen figuur (onbekende kunstenaar) beeldt de Heilige Barbara af op een vergelijkbare manier als het model links. De toren van dit beeld vertoont echter een duidelijk verschil. Dergelijke figuren waren ook te vinden in de kerken van de mijngemeenschap en in de mijnen. Ze werden geplaatst in kerken of rotsspleten waar de mijnwerkers kon vragen voor de bescherming van de heilige.

3D-model gemaakt door Julia Weber

“Barbara, de patroonheilige van beroepen met een kans op een plotseling overlijden, was voor mij altijd een steun en toeverlaat voor de angst die ik altijd had, wanneer Frans aan het werk was. Zo diep e onbereikbaar ondergronds. Elk jaar, op 4 december bezoeken wij het Barbarafeest bij de Gedachteniskapel in Terwinselen. Op deze plek herdenken wij alle 1473 mijnwerkers die tijdens de 75-jarige mijnbouw om het leven kwamen. Hun namen worden vermeld op een gedenksteen bij de kapel. Ja, ik heb altijd een Barbarabeeld in huis en ook een stenen beeld van een mijnwerker.”

Leny Thelen
Vrouw van een ex-mijnwerker

Een gebed van de mijnwerkers

Ter bescherming door de Heilige Barbara

Veel gebeden van de mijnwerkers waren gericht tot hun beschermheilige Barbara. Rechts zie je een van de traditionele gebeden.

 

Klik op de knoppen om naar een audio-opname in het Nederlands te luisteren.

De Heilige Barbara in de huidige cultuur.

Het verhaal van de Heilige Barbara is nog steeds relevant en de heilige heeft een belangrijke culturele erfenis van een personage die voorkomt in films, liedjes en toneelstukken. Hier vindt u enkele interessante feiten over de Heilige Barbara in de huidige cultuur.

"Barbara" (2017)

Een film van Mark Handels. Het afspeelde zich af in de jaren vijftig en vertelt een verhaal over de angsten die vrouwen van mijnwerkers hadden, wanneer hun mannen ondergronds werkten. De verhaallijn draait om het huwelijk van een jonge mijnwerker Sjef, zijn zwangere vrouw Maria en de Heilige Barbara, de beschermheilige van de mijnwerkers. Bekijk de trailer

Hold Steady (2006)

De Heilige Barbara is verwant aan het nummer ‘Don’t let me explode’ van rockband Hold Steady. In 2006, tijdens het muziekfestival “Lollapalooza”, vertelde frontman Craig Finn het verhaal van de Heilige Barbara en vergeleek haar bekering tot het christendom in die tijd met het een gezichtstatoeages heden ten dage. Luister naar zijn toespraak en het lied

A Salty Piece of Land (2004)

De Heilige Barbara speelt de hoofdpersoon in deze roman van Jimmy Buffet. Klik hier om meer te weten te komen.

SANTA BÁRBARA, VIRGEN Y MÁRTIR (1971-1973)

Dit was de eerste telenovela (soapserie) in het Spaans gefilmd in Hialeah, Florida, de VS Bekijk de trailer

Ontdek meer op de website van het Nederlands Mijnmuseum.

Hebt U vragen over het museum, deze website, over het project van de Universiteit van Maastricht of een andere vraag, stuur dan even een bericht.